Leven in onveiligheid
Hoe is het voor expats om te leven in onveiligheid?
Ik zit op de bank op een vrij rustige donderdagmiddag in mijn Parijse appartement en lees het laatste nieuws. Een bomaanslag in Beiroet, dat gebeurt daar wel vaker, denk ik, maar nu ken ik ook echt iemand die daar woont. Snel appen of alles daar goed gaat…. Donderdag 12 november 2015 18:53 uur op Whatsapp… Ik schrijf vanuit Parijs: Ha Sas, gaat het goed? Ik hoor spannende berichten. We denken aan jullie. X Saskia, vanuit Beiroet: Dank, hier alles goed! Andere kant van de stad. Heb wel veel helicopters gehoord. Lief dat je aan ons denkt! X Ik weer: Ah gelukkig. Dat vind ik fijn om te horen!!!! Treurig dat dit gebeurt 🙁 X Saskia reageert: Is in een Hezbollah wijk. Die meevechten in Syrië. Wsl daarom Nog op donderdag, zeg ik: Tja… De wereld staat een beetje in de fik Sas: Ik lees het morgen wel weer als ze meer weten. Het hele Midden Oosten staat in de fik, niet normaal. Overal oorlog, in 3 landen niet… Nog steeds naar je zin in Parijs? Vrijdag 13 november 2015 23:39 uur, wederom op Whatsapp… Saskia schrijft: Alles goed met jullie? Bizar dat ik het nu aan jullie moet vragen?!? Ik reageer: Ja, bizar. Moest ook meteen aan jullie denken. Hier alles ok. Wat een ellende. Meer dan 60 doden. Walgelijk Saskia: Stay safe! X Ik: X Dinsdag 17 november 2015, 14:06 uur, opnieuw op Whatsapp… Sas: Bart, alles goed? Zijn jullie dit weekend in Parijs? X Ik: Ha Sas, ja, het gaat ok. We zijn toch nog wel wat van slag door onze ervaring zondag, moet ik zeggen. Maar dat komt wel weer goed. Saskia: Ja las het op FB, echt bizar. Iedereen is natuurlijk ook heel erg geschrokken. En ziet in alle kleine dingetjes gevaar. Ik weer: Ja, klopt. B&B waren er ook bij. Saskia: Ik stond op de Dam bij de damschreeuwer, ik weet hoe het voelt 🙁 Ik daarna: Dat zal idd vergelijkbaar zijn. Die massapaniek die dan ontstaat is erg heftig. Komend weekend gaan wij even de stad uit. Even bijtanken in het Zuiden…
Gevoel van veiligheid in Beiroet
‘Je denkt aan Beiroet, dus dan denken veel mensen meteen aan moord en doodslag, maar Beiroet is een vrij rustige oase in het geheel niet rustige Midden Oosten; er heerst al anderhalf jaar relatieve kalmte’, vertelt Saskia. Dus ook deze aanslag was vrij onverwacht. Gericht tegen het Libanese Hezbollah die troepen levert aan het leger van Assad in buurland Syrie. Ze zegt: ‘gewone mensen die hun dagelijkse boodschappen deden op de markt, 43 doden’. Het beeld in het Westen is veelal dat Hezbollah zelf terroristen zijn en dat de bommen min of meer verdiend zijn. Saskia weet nu uit eigen ervaring dat dit een te simpel beeld van de werkelijkheid is. ‘Hezbollah is een politieke partij met volksvertegenwoordigers. Dat ‘gewone’ (shiitische) Libanezen op hen stemmen, maakt hen nog geen terroristen. Ofwel de aanslagen waren dus in een gewone woonwijk’, vult ze aan. Saskia: ‘de volgende dag zijn de aanslagen in Parijs, geheel onverwacht. In het vrije westerse Europa!’ Daaruit blijkt eigenlijk alleen maar dat je nergens ter wereld echt veilig bent. Er zijn natuurlijk plekken waar je meer kans hebt te leven in onveiligheid, bijvoorbeeld in oorlogsgebied. Of dat je als westerling een minder fijne tijd ergens hebt. Er zijn ook veel plekken die op zich veilig zijn, maar waar je wel altijd (extra) op je hoede moet zijn. Ze zegt verder: ‘is dat een reden om je op dat soort plekken minder veilig te voelen? Wat mij betreft niet, als je overal rekening mee moet houden kom je je huis niet meer uit’. Ze vervolgt: ‘en wat dat betreft moet je fatalistisch genoeg zijn om in te kunnen zien dat ‘shit happens’ en dat je altijd op de verkeerde plek op het verkeerde moment kan zijn, of dat nou in Beiroet, Parijs of New York City is. Je kan tenslotte ook onder een bus lopen’. Het is in ieder geval voor Saskia geen reden om overal paniekerig over te doen; ‘je gevoel van veiligheid hangt ook heel erg veel van je eigen relativeringsvermogen af. En zolang ik nog geen bommen over hoor vliegen, voel ik mezelf nog steeds veilig in een van de relatief rustigste landen van het Midden Oosten’. Onverwachte onveiligheid in Parijs 
Bij Parijs denkt iedereen eigenlijk standaard aan licht, liefde, eten en gezellige soirees. Dit is eigenlijk altijd zo gebleven. Toen in januari 2015 de wereld werd opgeschrikt door de aanslagen op Charlie Hebdo, ontstond er naast schok ook een gevoel van ‘opstand in verbondenheid’. We laten ons niet kisten en onze vrijheid van meningsuiting is een groot goed. ‘Ondanks dat ik Parijs in de eerste weken een soort politiestaat vond, met overal politie en militairen, bleef ik leven in een relatieve veiligheid’. Het idee dat de aanslagen specifiek waren gericht op een groep journalisten, maakte dat de secundaire discussie meer ging over het thema vrijheid en over zeggen wat je wilt zeggen. Met de aanslagen van november 2015, is er een nieuwe realiteit ontstaan. Het leven in onveiligheid is concreter geworden. De grenzeloze agressie is niet alleen gericht op organisaties, maar ook op mij. ‘Waar ik ook loop, ik zou zomaar kunnen worden doodgeschoten’. ‘Op zondag na de aanslagen, zaten we met een groepje vrienden een biertje te drinken in de wijk le Marais. Op een gegeven moment vlogen er een tien- of twintigtal mensen naar binnen en ontstond er binnen een paar seconden een groot gevoel van paniek. We kropen onder de tafels en ik zag mensen verdwijnen in het toilet of achter de bar. Er waren mensen aan het huilen en niemand wist wat er aan de hand was. Vervolgens besloot het personeel de lichten te doven, de deuren te sluiten en werden we allemaal naar de kelder gedirigeerd’. Afwachten wat er aan de hand was, want de eerste berichten waren dat er opnieuw een aanslag was gepleegd. Dit bleek niet het geval en via de media kregen we te horen dat het vals alarm was. Het kwaad was echter geschied en de angst had een plekje in ons lijf ingenomen.
Leven in onveiligheid bepaal je deels zelf
Zoals Saskia al suggereert, is veiligheid ook een relatief begrip. Je kunt je veilig voelen in een onveilige omgeving, maar eveneens onveilig in een veilige omgeving. Als expat in het buitenland, kan je geconfronteerd worden met het leven in onveiligheid. Het is in ieder geval voor Saskia geen reden om overal paniekerig over te doen; ‘je gevoel van veiligheid hangt ook heel erg veel van je eigen relativeringsvermogen af. En zolang ik nog geen bommen over hoor vliegen, voel ik mezelf nog steeds veilig in een van de relatief rustigste landen van het Midden Oosten’. Ik sta, nu enkele dagen na de aanslagen in Parijs, nog wat te schudden op mijn grondvesten. ‘Gisteren fietsten we naar de verjaardag van een vriend, die ook op zondag met ons in le Marais was. We kwamen eerst over Place de la Rupublique, die vol stond met mensen; de sfeer was oorverdovend sereen’. Vervolgens fietsten we door en passeerden Bataclan, en nog een getroffen café op Boulevard Voltaire. De stoepen lagen vol met bloemen, overal brandden kaarsjes en op de hekken hingen de foto’s van de vele slachtoffers. ‘Ik heb vanaf woensdag besloten om niet meer naar al het beeldmateriaal te kijken en me vooral even te richten op mijn werk’. Hopelijk helpt dat om de emoties wat te laten wegebben. Ik ben er van overtuigd dat we snel weer veilig wonen in Parijs en anders vind ik dat alvast het beste voornemen voor 2016… Tips voor veiligheid in Parijs Nieuws over Beiroet op een rijtje
