Iedereen heeft zich wel eens somber gevoeld en niet veel zin gehad in de dingen om zich heen. Dat is een normale emotie en dit gaat vaak na een paar dagen weer over. Maar wanneer deze stemmingsklachten langer dan twee weken aanhouden, is er mogelijk sprake van een depressie. Een depressie is een stemmingsstoornis die gekenmerkt wordt door een verlies van levenslust of een zwaar terneergeslagen stemming. De periode waarin deze stemmingsklachten zich voordoen, wordt een depressieve episode genoemd. Wanneer deze episoden vaker terugkomen, spreken we van een (recidiverende) depressieve stoornis. De laatste decennia is uit onderzoek gebleken dat depressie gezien kan worden als een chronische aandoening, waarbij depressieve episoden zich vaker voordoen. Wanneer het herstel van een depressieve episode onvolledig is, is de kans aanwezig dat zogenaamde ‘restsymptomen’ blijven bestaan en de kans op een terugval groter is.

Vaak zijn er meerdere omstandigheden die een rol spelen in het ontstaan van een depressie. De aanleidingen kunnen divers zijn. Het kunnen bepaalde gebeurtenissen in het leven zijn, zoals het verlies van een dierbare (bijvoorbeeld rouwverwerking), het stuklopen van een relatie, het verlies van werk of huis, etc. Daarnaast kan persoonlijkheidsproblematiek, maar ook bijvoorbeeld een lichamelijke ziekte, een aanleiding voor een depressie zijn. Ook de geboorte van een kind (postnatale depressie) of de verandering van de seizoenen kunnen stemmingsklachten geven (seizoensgebonden depressie). 1 op de 4 vrouwen en 1 op de 5 mannen krijgt gedurende het leven te maken met een depressie.

Ook is iedereen bekend met periodes dat het heel erg goed gaat. Het geluk lacht je toe, alles wat je oppakt lukt en de mensen in je omgeving zijn aangenaam gezelschap. Bij sommige mensen kan dit goede gevoel doorslaan. De periode waarin iemand heel erg uitgelaten of opgewonden is, heet dan manie of hypomanie. Ook dit is een vorm van stemmingsklachten. Iemand is overdreven vrolijk, maar kan ook snel boos zijn. Ze houden geen rekening met de consequenties van hun gedrag. Ze hebben het gevoel alles aan te kunnen. Verschil tussen manie en hypomanie is dat mensen in een manie ook last kunnen hebben van psychotische verschijnselen en van sociale en relationele problemen; bij hypomanie niet. Mensen met een manische depressie hebben last van sterke stemmingswisselingen; ze wisselen tussen erg uitgelaten of juist heel erg neerslachtig zijn.