Burn-out

Wanneer stress en overspanning te lang aanhouden of je geen tijd krijgt om te herstellen, loop je kans op een burn-out. Met stress an sich is helemaal niets mis! Stress brengt je lichaam in staat van paraatheid; je polsslag versnelt, je spieren spannen zich aan en ook je ademhaling wordt sneller en dieper. Het is de spanning die je voelt voor een examen, een optreden, een sollicitatiegesprek of een andere spannende gebeurtenis. Stress zorgt ervoor dat je extra alert kunt reageren of geconcentreerd kunt werken aan een lastige klus. De adrenaline en andere stresshormonen zorgen hierdoor dat je optimaal presteert. Zodra de klus klaar is, gaat de spanning vanzelf weg. De eerste conclusie is dat spanning bij het leven hoort en gezond is.

Stress is ongezond als je te lang spanning voelt en je vervolgens geen tijd kunt of wilt nemen voor ontspanning. Die spanning kan allerlei oorzaken hebben. Bijvoorbeeld constant een te hoge werkdruk, problemen op je werk of spanningen in je gezin. Het is ook belangrijk hoe je met de spanning omgaat. Van een te lange periode van te veel stress krijg je uiteindelijk lichamelijke en psychische klachten. Als je stress hebt en daar niet goed mee omgaat zorgt dat vervolgens voor overbelasting en uitputting. In het ergste geval kun je burn-out raken.

Bij stress en overspanning heb je eerst vaak ‘gewone’ klachten. Deze klachten kunnen voor iedereen verschillend zijn. De een krijgt bijvoorbeeld buikpijn, een ander eczeem en een derde slaapt slecht. Duren de stress en overspanning lang of heb je geen tijd om te herstellen, dan worden de gevolgen uiteindelijk op steeds meer gebieden merkbaar en kan er sprake zijn van burn-out.

Klachten bij een burn-out

Bij een burn-out kun je last hebben van de volgende klachten:

Lichamelijke klachten

  • Vermoeidheid
  • Slecht slapen
  • Spierpijn, hoofdpijn of rugpijn
  • Maagpijn en/of darmstoornissen
  • Minder weerstand en daardoor vaker last van verkoudheid en griep
  • Hartkloppingen, een hogere bloeddruk en/of verhoogd cholesterol
  • Zweten en trillen

Psychische klachten

  • Een opgejaagd gevoel en niet meer tot rust kunnen komen
  • Prikkelbaarheid en snel geïrriteerd
  • Sombere buien, huilbuien en piekeren
  • Angstgevoelens
  • Niet meer kunnen genieten, lusteloosheid en futloosheid
  • Slecht in staat om beslissingen nemen
  • Veel vergeten en slechte concentratie
  • Onzeker en minder zelfvertrouwen
  • Schuldgevoelens
  • Negatieve gedachten van waardeloosheid, angst voor de toekomst, etc

Gedragsklachten

  • Verminderde prestaties en meer fouten maken
  • Meer roken of gebruik/misbruik van alcohol of drugs
  • Te veel of juist te weinig eten
  • Toename van het gebruik van slaap- of kalmeringsmiddelen
  • Geen zin in seks
  • Uit de weggaan van sociale contacten

Een burn-out overwinnen

Als je bij jezelf hebt geconstateerd dat je stressklachten inmiddels hebben geleid tot een burn-out, dan is het zaak om ‘gas terug te nemen’. Mocht je deze klachten ervaren op je werk, maak dan een afspraak bij de bedrijfsarts en probeer hierna een gesprek aan te vragen bij je leidinggevende. Bij wat lichtere klachten kun je eerst het advies krijgen om met een gezondere leefstijl te starten, waarbij regelmaat, rust, gezonde voeding en voldoende beweging helpen. Mochten de klachten ernstiger zijn en er inmiddels sprake lijkt te zijn van een burn-out of andere psychische problematiek, dan kan uiteindelijk een psychologische behandeling voor je klachten een goede stap zijn.

Heb of herken je klachten?